Лета выдатная пара года. Яго любяць дарослыя і дзеці. Улетку можна ўдосталь нагуляцца, пабегаць, загартавацца, падрасці, даведацца пра штосьці новае.

  Галоўная задача ўстановы дашкольнай адукацыі ў летні перыяд часу арганізаваць жыццё выхаванцаў так, каб кожны дзень прыносіў ім нешта новае, быў напоўнены цікавым зместам, каб ўспаміны аб леце, гульнях, прагулках, святах і забаўках яшчэ доўга радавалі іх.

   З першага чэрвеня ўстанова адукацыі пераходзіць на працу ва ўмовах летняга рэжыму. У адпаведнасці з Кодэксам Рэспублікі Беларусь аб адукацыі працягласць летняга аздараўленчага перыяду (летніх канікул) ва ўстанове дашкольнай адукацыі складае 90 дзён.

   З наступленнем гарачай пары змяняецца і спецыфіка работы дзіцячага сада. Педагогі арганізуюць і праводзяць работу з дзецьмі, ствараючы камфортныя ўмовы для знаходжання дзяцей на свежым паветры: азеляняюць і афармляюць групавыя ўчасткі, папаўняюць колькасць вынаснога абсталявання для гульняў дзяцей.

    Летні перыяд у дзіцячым садзе прынята называць аздараўленчым, і ён мае свае асаблівасці. Не ва ўсіх бацькоў ёсць магчымасць выязджаць за межы сваёй вёскі, з мэтай аздараўлення дзіцяці, набываць пуцёўкі ў санаторый. Задача дзіцячага сада складаецца ў тым, каб максімальна выкарыстаць спрыяльныя для ўмацавання здароўя дзяцей ўмовы летняга часу, дамагчыся, каб дзіця добра сябе адчувала, паправілася, акрэпла  і загартавалася.

   Змест адукацыі дзяцей у летні перыяд рэалізуецца ў партнёрскай дзейнасці дарослага з выхаванцамі.

   У перыяд летняга аздараўлення прыярытэтным з'яўляецца арганізацыя дзейнасці дзяцей фізкультурна-аздараўленчай і мастацка-эстэтычнай накіраванасці.

   Ва ўстанове дашкольнай адукацыі ў перыяд летніх канікул праводзіцца фізкультурна-аздараўленчая работа, якая ўключае:

ранішнюю гімнастыку;
фізкультурныя заняткі ( гульнёвага, сюжэтнага, тэматычнага выгляду);
рухомыя гульні і фізічныя практыкаванні на прагулцы;
актыўны адпачынак (фізкультурныя святы, Дні здароўя);
самастойную рухальную дзейнасць;
загартоўванне  натуральнымі прыроднымі фактарамі (паветра, вада,  сонца).
   У летні перыяд ствараюцца спрыяльныя ўмовы для рухальнай актыўнасці дзяцей і ўзмацненне аздараўленчага ўздзеяння фізічных практыкаванняў. Усе кампаненты фізкультурна - аздараўленчай работы праводзяцца штодня на паветры.

    Мастацка-эстэтычная праца, ўключае ў сябе:

выяўленчую дзейнасць (маляванне, лепка, аплікацыя, канструяванне, дзіцячы дызайн);
музычную дзейнасць выхаванцаў;
азнаямленне з творамі мастацкай літаратуры і фальклору;
   З мэтай стварэння эмацыйнага камфорту дзяцей у летні аздараўленчы перыяд мы арганізуем:

ўключэнне выяўленчай дзейнасці ў дзіцячыя святы;
правядзенне забаў, якія ўключаюць эксперыментаванне дзяцей з выяўленчымі і прыроднымі матэрыяламі, садзейнічаюць замацаванню уяўленняў аб відах, жанрах мастацтва, сродках выяўленчай выразнасці, конкурсаў з рознымі намінацыямі;
арганізацыя займальнай гульнятэкі, гульняў з пяском.

    Пры арганізацыі музычнай дзейнасці з выхаванцамі праводзяцца:

музычна-дыдактычных гульні, музычныя віктарыны;
ўключэнне ў  працэс музычных твораў, якія увасабляюць «летнія» вобразы (А. Вівальдзі, П. І. Чайкоўскага і інш.);
самастойная музычная дзейнасць дзяцей (выкананне песень і танцаў, арганізацыя сюжэтна-ролевых гульняў з «музычнымі» сюжэтамі).
   Такім чынам, лета ў дзіцячым садзе - гэта насычаная пара, напоўненая смехам, радасцю і весялосцю. Усе намаганні работнікаў дашкольнай установы накіраваны на аздараўленне і загартоўванне дзіцячага арганізма.

    У летні аздараўленчы перыяд важна забяспечыць сістэму мер, накіраваную на якасць арганізацыі рацыянальнага, збалансаванага харчавання, які забяспечвае арганізм дзіцяці усімі неабходнымі яму харчовымі рэчывамі (вавёркамі, тлушчамі, вугляводамі, вітамінамі, мінеральнымі солямі) і энергіяй. Для забеспячэння бяспекі харчавання выхаванцаў ва ўмовах функцыянавання розных формаў арганізацыі дашкольнай адукацыі неабходна надаваць увагу не толькі якасці прадуктаў, якія паступаюць на харчаблок, але і умовам, тэрмінах іх захоўвання, захаванню патрабаванняў да тэхналогіі падрыхтоўкі гатовых страў, тэрмінах прыдатнасці і ўмоў захоўвання гатовых страў.

    Прыкладныя двухтыднёвыя рацыёны павінны распрацоўвацца з улікам сезоннасці. У летні перыяд перавагу аддаецца свежым гародніне, садавіне, сокам. У мэтах прафілактыкі недастатковасці вітамінаў і мінеральных рэчываў ва ўстановах дашкольнай адукацыі штодня праводзіцца С-вітамінізацыя дзённага або сутачнага рацыёну (супаў або напояў) з разліку колькасці аскарбінавай кіслаты на порцыю паводле ўсталяваных Нормаў харчавання. З-вітамінізацыя дзённага або сутачнага рацыёну праводзіцца медыцынскім работнікам або iншай упаўнаважанай асобай (шэф-повар, повар) у парадку, вызначаным патрабаваннямі прававых актаў. З-вітамінізацыя узвараў праводзіцца пасля іх астуджэння да тэмпературы +12 ° C - +15 ° C, перад раздачай ежы.

    Пры С-вітамінізацыі кісялёў аскарбінавую кіслату ўводзяць у крухмальную муку. У выпадку атрымання дзецьмі полівітамінных або вітамінна-мінеральных комплексаў С-вітамінізацыя дзённага або сутачнага рацыёну не праводзіцца, калі ўтрыманне вітаміна С у дадзеных комплексах забяспечвае не менш за 80% сутачнай патрэбнасці ў ім выхаванца. Падагрэў С-вітамінізаваных страў не дапускаецца.

   Для арганізацыі якаснага рацыянальнага харчавання выхаванцаў неабходна: забяспечыць энергетычную каштоўнасць сутачных рацыёнаў харчавання, адпаведных энерготрат дзяцей; максімальна разнастаіць і збалансаваць рацыён па ўсіх замяняльныя і незаменным харчовым фактараў, уключаючы вавёркі і амінакіслоты, харчовыя тлушчы і тоўстыя кіслоты, вітаміны, мінеральныя солі і мікраэлементы, а таксама мінорных кампаненты ежы (флавоноіды, нуклеатыдаў і інш.); выкарыстоўваць тэхналагічную і кулінарную апрацоўку прадуктаў і страў, якая забяспечвае іх высокія смакавыя якасці і захаванасць зыходнай харчовай каштоўнасці; ўлічваць індывідуальныя асаблівасці выхаванцаў (у тым ліку непераноснасць імі асобных прадуктаў і страў); забяспечыць санітарна-гігіенічную бяспеку харчавання (захаванне адпаведных санітарных патрабаванняў да стану харчаблока, пастаўляецца прадуктам харчавання, іх транспартоўцы, захоўванні, прыгатаванні, раздачы страў і інш.).

    У летні час асаблівую ўвагу неабходна надаць арганізацыі пітнога рэжыму, т. я. у сьпёку патрэба ў вадкасці ў дзіцяці істотна павялічваецца. Для арганізацыі пітнога рэжыму выхаванцаў выкарыстоўваецца негазаванай пітная вада прамысловай вытворчасці, фасаваная ў ёмістасці, або кіпячоная, якая захоўваецца не больш за 6 гадзін. Пітная вада павінна быць даступная дзіцяці на працягу ўсяго часу яго знаходжання ва ўстанове дашкольнай адукацыі. Пітная вада выносіцца на вуліцу, разліваецца ў аднаразовы посуд ці посуд індывідуальнага карыстання па просьбе дзяцей.

Лета - выдатны час года! Можна гуляць на паветры, гартавацца, у поўнай меры выкарыстоўваючы невычэрпныя магчымасці прыродных фактараў: свежага паветра, сонечных прамянёў і вады.

    Гартаванне цудоўнае і даступны сродак прафілактыкі захворванняў і ўмацавання здароўя важна наогул, а для дашкольнікаў - тым больш з-за функцыянальнай няспеласці іх органаў і систем.Закаливание - магутнае аздараўленчае сродак, якое ў 2 - 4 разы зніжае лік прастудных захворванняў. Яно аказвае агульнаўмацавальнае дзеянне на арганізм, павышае тонус цэнтральнай нервовай сістэмы, ўстойлівасць да ўздзеяння пастаянна зменлівых умоў навакольнага асяроддзя, паляпшае кровазварот, нармалізуе абмен рэчываў.

   Гартаванне не лечыць, а папярэджвае хвароба, і ў гэтым яго найважнейшая прафілактычная ролю. Загартаваны чалавек лёгка пераносіць не толькі спякоту і холад, але і рэзкія перамены знешняй тэмпературы, якія здольныя аслабіць ахоўныя сілы арганізма. Гартаваць сваё дзіця, значыць не толькі даць магчымасць пазбегнуць у далейшым яму прастудных захворванняў, але і значна ўмацаваць імунітэт. Найважнейшых памочнікі ў гэтай справе натуральныя фактарах навакольнага асяроддзя - вада, паветра і сонечныя прамяні.

У сувязі з гэтым у летні час вылучаюць наступныя працэдуры загартоўвання:

• водныя працэдуры;
• паветраныя ванны;
• сонечныя ванны.

   Гартаванне дзіцяці можна пачынаць з першых тыдняў яго жыцця і сістэматычна прытрымлівацца гэтага ў далейшым, з ростам дзіцяці неабходна змяняць толькі формы і комплексы гартуюць працэдур.

   Супрацьпаказанні да гартавання

Абсалютных супрацьпаказанняў да гартавання няма. Кожны чалавек павінен гартавацца ўсё жыццё. Важна толькі правільна дазаваць, асабліва ў пачатковым перыядзе, якія гартуюць працэдуры.

Загартоўванне дзяцей летам неабходна пачынаць з паветраных ваннаў. Гартаванне паветрам павышае ўстойлівасць арганізма да працяглых уздзеянняў нізкіх тэмператур.

Выкарыстанне паветра ў аздараўленчых мэтах пачынаецца з добрай вентыляцыі памяшкання, у якім знаходзяцца дзеці.

Для прыняцця паветраных працэдур лепшы час раніцай, пасля сну ў спалучэнні з ранішняй гімнастыкай і да абеду. Выдатным месцам для шпацыраў з малым з'яўляюцца паркі, сады, скверы. І вельмі добра, калі бацькі кожную раніцу разам з дзіцем будуць выконваць гімнастычныя практыкаванні, надаўшы ім характар ​​гульні.

Пры гартаванні паветрам ні ў якім разе нельга даводзіць арганізм да дрыжыкаў. Адно з эфектыўных сродкаў гартавання - дзённы сон на свежым паветры.

Старайцеся, каб дзіця, асабліва летам, як мага больш часу праводзіў на паветры. Халаднаватае надвор'е і дождж не павінны быць перашкодай для прагулак. Памятаеце, што дзень без прагулкі - страчаны дзень!

Наступным этапам комплекснага загартоўвання дзяцей летам лічыцца гартаванне вадой.

Водныя працэдуры маюць перад паветранымі і сонечнымі ваннамі то перавага, што іх можна лёгка дазаваць. Пры абліванні вадой, купанні ў адкрытых вадаёмах на цела чалавека аказвае ўплыў не толькі тэмпература, але і ціск вады, а пры прыёме солевых, іглічных ваннаў, купанні ў моры, лячэбных крыніцах - яшчэ і хімічны яе склад. Абціранне скуры пасля любой воднай працэдуры сухім, ручніком забяспечвае добры яе масаж, спрыяе лепшаму кровенаполнению, а такім чынам, і харчаванню. Так як водныя працэдуры з'яўляюцца узбуджальным і танізавальным сродкам, іх варта праводзіць пасля ранішняга ці дзённага сну.

Умыванне, якое штодня праводзяць па раніцах з гігіенічнай мэтай - самы даступны від загартоўвання вадой.

Пасля мыцця цела расціраюць махрыстым ручніком да лёгкага пачырванення. Агульнае абліванне (працягласць ад 30 сек да 2 мін) праводзяць пасля паветранай ванны.

Нажныя ванны з'яўляюцца добрым сродкам загартоўвання. Як вядома, пераахаладжэнне ног нярэдка прыводзіць да прастудных захворванняў, бо пры моцным іх астуджэнні рэфлекторна звужаюцца крывяносныя пасудзіны насаглоткі, з прычыны чаго харчаванне слізістых абалонак носа і зяпы пагаршаецца, а жыццядзейнасць мікробаў, заўсёды знаходзяцца там, павялічваецца.Нажныя ванны спрыяюць загартоўванню ўсяго арганізма. Акрамя таго, штодзённыя нажныя ванны зніжаюць потлівасць ног, з'яўляюцца прафілактыкай супраць плоскаступнёвасці.

Марскія купання з'яўляюцца найбольш моцным і комплексным загартоўвання сродкам. Пры купанні ў моры на арганізм дзіцяці дзейнічае не толькі тэмпература вады, але і яе ціск, хімічны склад (солі хлорыстага натрыю і інш.). З прычыны такога моцнага ўздзеяння купанне ў моры дзяцей да двух гадоў непажадана. Цёплыя ванны з марской вады ва ўмовах памяшкання карысныя дзецям любога ўзросту.

Тэмпература, найбольш падыходзіць для першага купання, складае 22 градуса, час знаходжання ў вадзе неакрэплага дзіцяці павінна быць прыкладна сем хвілін. Штодня цалкам неабходна паступовае павелічэнне часу знаходжання ў вадаёме.

Калі маляня баіцца вады, ня варта прымушаць яго купацца. Такога дзіцяці трэба прывучаць да вады паступова, праз гульні, да таго часу, пакуль ён не паверыць у свае сілы і сам не захоча ўвайсці ў ваду.

Працягласць купання з 2-3 мін можа быць паступова павялічана да 10 хвілін пры ўмове актыўнага паводзінаў дзіцяці ў вадзе (плаванне, гульня ў мяч). Перад купаннем малы павiнен адпачыць у цені пад падстрэшкам. Пасля купання яго трэба выцерці махровым ручніком, змяніць трусікі на сухія і зноў адвесці ў цень.

Катэгарычна забараняецца дзецям ўваходзіць у моры адразу пасля сонечнай ванны ці заставацца ў мокрых трусах пасля купання.

Нельга дапускаць і іх працяглых гульняў на беразе на халодным мокрым пяску або ў вадзе каля берага, калі ногі астуджаюцца, а цела падвяргаецца сонечнаму апрамяненню.

Паласканне горла

Да нетрадыцыйных метадах загартоўвання ставіцца паласканне горла прахалоднай вадой. Як правіла, яго выкарыстоўваюць для прафілактыкі захворванняў горла і верхніх дыхальных шляхоў. Паласканне горла можна праводзіць з 2, 5-3 гадоў, папярэдне неабходна атрымаць дазвол лекара. Пачынаюць паласкаць горла вадой тэмпературай + 40 ° С, затым паступова, кожныя 2-3 дня яе зніжаюць на 1 ° С і даводзяць да + 18-20 ° С. Для большай эфектыўнасці загартоўвання горла лепш выкарыстоўваць настоі лекавых траў: рамонка, календулы, крываўніка, шалвеі. Можна паласкаць горла мінеральнай вадой, солевым растворам (0, 5 чл. Паваранай солі і 0, 5 чл. Пітной соды на шклянку вады).

Гартаванне рук

Гульні з вадой - адны з любімых дзіцячых забаў і нядзіўна, бо гульні з вадой карысныя не толькі для развіцця тактыльных адчуванняў і для дробнай маторыкі. Вада развівае розныя рэцэптары, супакойвае, дорыць станоўчыя эмоцыі. А што можа быць лепш, чым шчаслівы твар дзіцяці! І ужо ўсё роўна тое, што ў вас вакол лужыны.

Рэцэптары на руках і нагах аднолькавыя, але малышам мэтазгодней пачынаць гартаванне рук.

У летні перыяд з мэтай загартоўвання можна выкарыстоўваць душ. Душ дзейнічае мацней, чым, напрыклад, абліванне або абціранне, так як тут да тэмпературнага фактару далучаецца эфект ціску бруі. Вада, меладычная з душа пад напорам, аказвае масажуюць дзеянне. Вада з душа адчуваецца як больш цёплая, чым вада той жа тэмпературы пры абліванні або абціранні. Гэта падымае тонус мышачнай сістэмы, павялічвае працаздольнасць, надае бадзёрасць, спрыяе ўздыму энергіі.

Душ выкарыстоўваецца і для падтрымання чысціні цела дзіцяці. У летні час гэта асабліва важна, т. К. Адкрытыя часткі цела лёгка забруджваюцца. Таму, перш за ўсё, трэба вымыць ногі і рукі з мылам.

Гартаванне сонцам - эфектыўны сродак аздараўлення і стымуляванне росту дзіцяці.

Якія валодаюць высокай біялагічнай актыўнасцю ультрафіялетавыя прамяні, уздзейнічаючы на ​​чалавека праз скуру, павышаюць ўстойлівасць арганізма да неспрыяльных уздзеянняў навакольнага асяроддзя, хваробатворным мікробам, павышаюць імунітэт, зніжаюць рызыку захворванняў.

Зусім не абавязкова дзіцяці прымушаць ляжаць на сонцы, прыкрыўшы ў абавязковым парадку яму галаву панамка, дазволіце яму самастойна прымаць сонечныя ванны. Знаходжанне на сонца выдатна умацоўвае імунітэт і дазваляе атрымаць неабходную колькасць вітаміна D.Змяняецца і агульны стан арганізма, паляпшаюцца настрой, сон, апетыт, павышаюцца працаздольнасць і агульная супраціўляльнасць арганізма да рознага роду захворванняў.

Аднак сонечныя прамяні аказваюць спрыяльны ўплыў на арганізм толькі пры правільным іх выкарыстанні, у адваротным выпадку яны могуць нанесці шкоду, выклікаць цяжкія апёкі, захворванне вачэй, абвастрэнне некаторых хвароб (сухоты лёгкіх, страўнікава-кішачныя засмучэнні і інш.) На час сонечных ваннаў ўсё цела дзіцяці, акрамя галавы, агаляюць, а на вочы апранаюць акуляры з цёмным шклом, якія абараняюць ад сонца. Пры прыёме сонечных ваннаў дзеці кладуцца на індывідуальныя подсцілу або тапчаны нагамі да сонца. Для раўнамернага апраменьвання ўсяго цела дзіця павінна зрабіць праз аднолькавыя прамежкі часу чатыры абароту. Пасля сонечнай ванны добра правесці абціранне вадой, а тым, каму можна (першая група, - абліванне або купанне ў адкрытым вадаёме. Усе дзеці падчас прыёму сонечных ваннаў павінны знаходзіцца пад пастаянным наглядам дарослага.

Курс сонечных ваннаў не павінен перавышаць 25-30 за лета, з лімітавай працягласцю 15-20 мін кожная.

Разнастайныя рухомыя гульні ў цёплы час года - выдатны сродак загартоўвання, бо менавіта актыўныя руху на паветры аказваюць гартуюць ўздзеянне на дзяцей, забяспечваюць насычэнне крыві кіслародам, паляпшаюць абмен рэчываў. Рухомая гульня - сьвядомая рухальная актыўнасць дзіцяці, якая прадугледжвае дакладнае і своечасовае выкананне заданняў, якія звязаны з абавязковымі для ўсіх граюць правіламі.

Не страшна, калі дзецям часам даводзіцца прабегчы па сырой траве, па лужынах або трапіць пад цёплы дождж падчас прагулкі - гэта яшчэ больш павысіць устойлівасць іх арганізма.

Летні гартаванне дзяцей пры правільным паходзе да існуючай праблеме - выключна важны занятак, накіраванае на станоўчы вынік. Дзіця, зусім незалежна ад узросту загартаваўшыся ў летні час, выдатна адаптуецца ў перыяд зімовых вірусных інфекцый, і ў далейшым будзе дастаўляць менш клопатаў сваім бацькам.

У выніку загартоўвання дзіця становіцца менш успрымальным не толькі да рэзкіх змен тэмпературы і прастудных захворванняў, але і да іншых інфекцыйных хвароб. Загартаваныя дзеці валодаюць добрым здароўем, апетытам, спакойныя, уравновешенны, адрозніваюцца бадзёрасцю, жыццярадаснасцю, высокай працаздольнасцю. Усе гэтыя вынікі сведчаць аб станоўчым дзеянні гартуюць працэдур.